काठमाडौँ । नेपाल प्रहरीले इन्टरपोलमार्फत् ‘रेड कर्नर नोटिस’ जारी गरी ३३ जना र ‘डिफ्युजन नोटिस’ जारी गरी ३९ जना गरी कुल ७२ जनाको खोजी गरिरहेको छ ।

नेपालमा बैंकिङ ठगी, हत्या, अपहरण, सुन तस्करी, वित्तीय ठगी, संगठनात्मक अपराध, वन्यजन्तु तस्करी तथा चोरी निकासी, मानव तस्करी, यौनजन्य दुर्व्यवहार लगायतका अपराध गरेर विदेशमा फरार भएका नेपाली र विदेशीहरूलाई १९४ देशका प्रहरीमार्फत खोजी भइरहेको नेपाल प्रहरीका प्रवक्ता प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक (एसएसपी) वसन्त कुँवरले जानकारी दिए ।

एसएसपी कुँवरले भने, ‘नेपालमा अपराध गरेर विदेश भागेका अपराधीहरूलाई प्रहरीको अन्तर्राष्ट्रिय संगठन इन्टरपोलमार्फत् रेड कर्नर नोटिस र डिफ्युजन नोटिसमार्फत् खोजी कार्य जारी नै राखेका छौं ।’

खोजीको सूचीमा १४ वर्षअघि अर्थात  २०६३ सालदेखि फरार अभियुक्तहरू समेत छन् ।

इन्टरपोल नेपाल शाखाको तथ्यांकअनुसार सबैभन्दा धेरै बैकिङ ठगी गरेर २०७३ असारदेखि पवनकुमार कार्की फरार छन् ।

२० वटा कम्पनीका नाममा क्यापिटल मर्चेन्टसहित विभिन्न बैंक तथा वित्तीय संस्थाका नाममा अर्बभन्दा बढी रकम ऋण लिएर ठगी गरी फरार भएका छन् ।

उनले १ अर्ब २२ करोड रुपैयाँ ठगी गरेको अभियोग छ । ४ करोड ५० लाख ठगी गरेर भुपेन्द्र खड्का २०६३ सालदेखि फरार छन् । 

२०६८ असारयता विदेशबाट २३ जनालाई इन्टरपोलमार्फत पक्राउ गरेर नेपाल ल्याएको इन्टरपोल नेपाल शाखाको तथ्यांक छ ।

पछिल्लो समय यही असारमा सुन तस्करी गरी फरार रहेका हरिशरण खड्कालाई पक्राउ गरेको थियो ।
 
के हो इन्टरपोलमार्फत जारी गरिने ‘नोटिस’ र ‘डिफ्युजन’ ?

रेड कर्नर नोटिस र डिफ्युजन नोटिस विश्वभरका प्रहरीहरूको अन्तर्राष्ट्रिय संगठन इन्टरपोलले जारी गर्ने गर्दछ । कुनै एक देशको प्रहरीबाट जारी भएको नोटिसमा १९४ देशका प्रहरीले एकसाथ मिलेर खोजी गर्छन् ।

रेड नोटिस, ब्लु नोटिस, ग्रीन नोटिस, ब्ल्याक नोटिस, एल्लो नोटिस, ओरेन्ज नोटिस र पर्पल नोटिस गरी ७ वटा नोटिस जारी गर्ने गरिन्छ । वारेन्ट जारी भएका फरार अभियुक्तहरू खोजका लागि ‘रेड नोटिस’ जारी गर्ने गरिन्छ । 

अदालतबाट कम्तिमा छ महिना वा सो भन्दा बढी कैद सजाय फैसला भएका फरार प्रतिवादीहरूको सम्बन्धमा र अदालतबाट २ वर्ष वा सो भन्दा बढी कैद सजाय हुन सक्ने अवस्था रही वारेन्ट जारी भएका तर फैसला हुन बाँकी फरार प्रतिवादीहरूको सम्बन्धमा रेड नोटिस जारी गरिने प्रहरी प्रवक्ता एसएसपी वसन्त कुवँरले  बताए । 

उनका अनुसार अपराधीहरूको पूर्व अपराधिक गतिविधिबारे जानकारी प्राप्त गर्न ‘ब्यू नोटिस’, कुनै एक स्थानमा एकपटक अपराध गरी अन्य स्थानमा त्यस्तै प्रकृतिका अपराध दोहोर्‍याउन सक्ने खतरनाक अपराधीका बारेमा बारेमा पूर्व जानकारी गराउन चेतावनीमूलक ‘ग्रीन नोटिस’, सनाखत नभएका मृत मानव लासको पहिचानको लागि ‘ब्ल्याक नोटिस’, हराएको व्यक्तिको अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा खोजी कार्यका लागि ‘एल्लो नोटिस’, लुकाएका हतियार, विस्फोटक पदार्थ तथा खतराजन्य वस्तुबाट हुन सक्ने सम्भावित खतराको बारेमा जानकारी गराउन ‘ओरेन्ज नोटिस’ र अपराधीले अपराध गर्न प्रयोग गरेका चिजवस्तु तथा त्यस्ता वस्तु लुकाएको स्थान तथा अपराधिक गतिविधिको बारेमा जानकारी गराउन ‘पर्पल नोटिस’ जारी गर्ने गरिन्छ । 

वारेन्ट जारी नभएका तथा अनुसन्धानकै क्रममा रहेका फरार अभियुक्तहरूको खोजीका लागि जारी गरिने परिपत्रलाई डिफ्युजन नोटिस भनिने प्रहरी अधिकारीहरू बताउँछन् ।

कति छन् रेड कर्नर नोटिसमा ? 

इन्टरपोलले जारी गर्ने रेड कर्नर नोटिसमा ७ हजार ५ सय ४६ जना छन्, भने ७ हजार ३ सय ३५ जना एल्लो नोटिसमा छन् ।

एल्लो नोटिसमा अधिकांश १ वर्ष उमेरका बालबालिका र युवायुवती छन् भने रेड कर्नर नोटिसमा अधिकांश रसियाका अपराधीहरू छन् ।  

नेपाल, भारत, पाकिस्तान, अर्जेन्टिनालागयत ९६ देशका अपराधीहरूको सूची रहेको छ ।