काठमाडौं । ममता काफ्ले भट्ट बेपत्ता भएको लगभग एक वर्षपछि उनका श्रीमान् नरेश भट्टको मुद्दा एक वर्षभन्दा बढी समयका लागि पछाडि धकेलिएको छ। यसले छिटो न्याय खोजिरहेकाहरू र सामाजिक कार्यकर्ताहरूलाई थप निराश बनाएको छ।

गत जुलाईमा ममता बेपत्ता भएपछि नरेशलाई फर्स्ट-डिग्री मर्डर, शव लुकाएको र शवलाई अङ्गभङ्ग गरेको तीनवटा संयुक्त आरोप लागेको छ । उनी अब कम्तिमा अक्टोबर २०२६ सम्म प्रहरी हिरासतमा रहनेछन्।

मुद्दाको सुनुवाइ सेप्टेम्बरमा सुरु हुने तय भएको थियो, तर अब यो अर्को वर्षको अक्टोबरमा हुनेछ । मुद्दाको प्रि-ट्रायल सेप्टेम्बर १०, २०२६ मा हुनेछ। 

प्रिन्स विलियम काउन्टी सर्किट न्यायाधीश किम्बर्ली ए. इरभिङले सुरुमा लामो ढिलाइको लागि विपक्षीको अनुरोधमा आश्चर्य व्यक्त गरे पनि, अन्ततः अभियोजन पक्षले आफ्नो व्यस्त तालिका देखाउँदै सहमति जनाएपछि उनले मुद्दा स्थगित गर्ने निर्णय गरिन्।

न्यायाधीश इरभिङले वरिष्ठ सहायक वकिल शलेभ बेन-अब्राहमलाई सोझै सम्बोधन गर्दै यो अनुरोधले आफूलाई स्तब्ध बनाएको बताएकी थिइन्। उनले नरेश भट्टमाथि गत अगस्टमा प्रारम्भिक आरोप लागेको दुई वर्षभन्दा बढी समयपछि मुद्दाको सुनुवाइ हुनुलाई अनौठो मानेकी थिइन्।

'त्यो स्तरको शोक'
नरेश भट्टलाई ममता काफ्ले भट्ट बेपत्ता भएको सम्बन्धमा अगस्ट २२ मा पक्राउ गरिएको थियो र शव लुकाएको आरोप लगाइएको थियो। त्यसपछि उनलाई डिसेम्बर ४ मा हत्या र शवलाई अङ्गभङ्ग गरेको आरोपमा थप मुद्दा चलाइएको थियो। 

मनासस पार्क प्रहरीले ५० भन्दा बढी पटक खोजी गरे पनि ममता भट्टको शरीर वा अवशेषहरू फेला पर्न सकेको छैन।

शुक्रबारको सुनुवाइको सुरुमा मुद्दा स्थगित गर्ने प्रस्ताव राख्दै बेन-अब्राहमले ‘[ममताको] परिवारमा भइरहेको सबै कुराका लागि आफूलाई गहिरो दुःख लागेको’ बताएका थिए र थपेका थिए, ‘त्यो स्तरको शोकको म कल्पना पनि गर्न सक्दिनँ।’

ममता भट्टकी आमा गीता काफ्ले र भाइ महेश काफ्ले गत अक्टोबरमा अमेरिका आएका थिए र ममताकी सानी छोरी नीमाको हेरचाहका लागि उनीहरू भविष्यमा पनि यहाँ बस्ने योजनामा छन्।

अभियोजन पक्षका तर्फबाट २४ जना विशेषज्ञ साक्षीहरूलाई बयानका लागि तयार पारिएको भन्दै बेन-अब्राहमले अभियोजन पक्षका उप-एटर्नी म्याथ्यु स्वीट र वरिष्ठ सहायक अटर्नी सारा सामीले फेब्रुअरी १८ मा उपलब्ध गराएको ठूलो मात्रामा डाटाको अध्ययन गर्न आफूलाई थप समय चाहिएको बताएका थिए। अभियोजन पक्षले यस महिनाको सुरुमा थप डाटा उपलब्ध गराएको थियो।

बेन-अब्राहमले अक्टोबर २०२६ को सट्टा जुलाई २०२६ मा मुद्दा सुरु गर्न चाहेको भए पनि, स्वीट र सामीको व्यस्त तालिकाले गर्दा त्यो समयमा सम्भव नभएको बताए। स्वीटको जुन र जुलाईको बीचमा हत्याको अर्को मुद्दाको सुनुवाइ छ।

तालिकाको समस्याका बावजुद, दुवै पक्षले नरेश भट्टको उचित कानूनी प्रक्रिया (ड्यू प्रोसेस) को संवैधानिक अधिकारलाई सम्मान गर्नमा ध्यान दिएका थिए।

सामीले अभियोजन पक्ष ‘सेप्टेम्बर २०२५ को लागि तयार’ रहेको बताए पनि, उनले आफू र स्वीट कुनै पनि ‘अपील योग्य मुद्दा’ बाट बच्न चाहेकोमा जोड दिइन्।

प्रमाण प्रस्तुत गर्ने तालिका
न्यायाधीश इरभिङले प्रमाण प्रस्तुत गर्न पाँच हप्ताको समय छुट्याएकी छिन् । चार हप्ता अभियोजन पक्षका लागि र एक हप्ता विपक्षीका लागि। मुद्दाको सुनुवाइ नोभेम्बर १३, २०२६ मा समाप्त हुने अस्थायी तालिका भए पनि, इरभिङले दुवै पक्षलाई अक्टोबर ५ देखि नोभेम्बर १९, २०२६ सम्म सात हप्ताको समय छुट्ट्याउन निर्देशन दिइन् । कुनै पनि अप्रत्याशित ढिलाइ हुन सक्ने सम्भावनालाई ध्यानमा राखेर यस्तो निर्णय गरिएको हो।

यसका अतिरिक्त, मुद्दाको प्रारम्भिक चरणमा भोयर डायर (voir dire) प्रक्रियाका लागि एक हप्ता छुट्याइनेछ, जसमा ३०० जना नागरिकहरूबाट निष्पक्ष जुरीहरू छनोट गरिनेछ।

शुक्रबारको सुनुवाइको क्रममा, इरभिङले दुई पटक स्मिथ भर्सेस एरिजोना, २०२४ को सर्वोच्च अदालतको मुद्दाको उल्लेख गरिन्। यो मुद्दा अमेरिकी संविधानको छैटौँ संशोधनको कन्फ्रन्टेशन क्लजसँग सम्बन्धित छ, जसले कुनै पनि आपराधिक प्रतिवादीलाई आफ्नो विरुद्धका साक्षीहरूसँग आमनेसामने हुने र उनीहरूको विश्वसनीयता जाँच गर्न प्रतिप्रश्न गर्ने अधिकारको ग्यारेन्टी गर्दछ।

सुन्तला रङ्गको जम्पसुट लगाएका र सफा दारीमा रहेका नरेश भट्टलाई इरभिङले अक्टोबर २०२६ सम्म मुद्दा स्थगित गर्ने सर्तहरू स्वीकार गर्छन् कि गर्दैनन् भनेर सोध्दा उनले तत्काल जवाफ दिएनन्। नेपाली अनुवादकको सहयोगमा बेन-अब्राहमसँग थप छलफलपछि भट्टले टाउको हल्लाएर सहमति जनाए।

‘पराजित’ महसुस, तितो अनुभूति
सुनुवाइपछि प्रिन्स विलियम काउन्टीको न्यायिक केन्द्र बाहिर आयोजित एक पत्रकार सम्मेलनमा ममता काफ्ले भट्टकी पूर्वसहकर्मी र समर्थक होली विर्थले स्वीट र सामीले बेन-अब्राहमसँग सहमति जनाएकोमा निराशा व्यक्त गरिन्।

‘हामी मिस्टर स्वीट र मिस सामीको कार्यबाट गहिरो निराश छौँ,’ विर्थले भनिन्, ‘अदालतमा यो कुरा बाहिर आएको थियो र मलाई लाग्छ त्यहाँ उपस्थित सबैले न्यायाधीश इरभिङ यस किसिमको लामो समयका लागि मुद्दा स्थगित गर्न सहज नभएको देखेका थिए।’

विर्थले थपिन्, ‘पीडितका प्रियजन र परिवारका सदस्यहरूको रूपमा, अभियोजन पक्ष यति सजिलै ढिलाइ गर्न सहमत भएकोमा हामीले आफूलाई एकदमै पराजित महसुस गरेका छौँ। मलाई लाग्छ सबैभन्दा अचम्मको कुरा यो ढिलाइ विपक्षीले प्रस्ताव गरेको जुलाईबाट नभई, वास्तवमा अभियोजन पक्षले यसलाई अक्टोबरसम्म लैजान चाहेको थियो।’

घरेलु हिंसाबाट बचेकी र ममताकी अर्की समर्थक एन्जल रोडासले काफ्ले परिवारको पीडाको बारेमा बोलिन्। ‘यो परिवारलाई धूलोमा लतारेको छ, टुक्रा-टुक्रा पारेको छ... र यो उनीहरूको लागि पछाडिबाट छुरा हानिएजस्तो हो,’ रोडासले भनिन्, ‘तर पनि, उनीहरूले अनुग्रहपूर्वक अदालतबाट बाहिर निस्केर न्यायाधीशको आदेशलाई स्वीकार गरे... उनीहरूले चाहेको एउटै कुरा ‘क्लोजर’ (घटनाको अन्त्य) मात्र हो।’

विर्थले भट्टको मुद्दा हालै मिडियाको नजरबाट बाहिरिएको कुरामा विचार गरिन्, जसलाई अदालतमा कम भीडले पनि देखायो।

‘मैले भन्नुपर्छ, आज अदालतमा भीड नहुनु र मुद्दाको केही उत्साह कम हुनु साँच्चै रोचक छ,’ विर्थले भनिन्, ‘जसलाई म परिवारका लागि एउटा आशीर्वाद मान्दछु किनभने उनीहरू केही हदसम्म सामान्य जीवनमा फर्कन सक्छन् र हरेक दिन मुद्दाको बारेमा सोच्नु पर्दैन।’

विर्थले थपिन्, ‘न्यायमा ढिलाइ हुनुको मतलब न्याय नहुनु होइन। तर म भन्न सक्छु कि अहिलेको लागि राम्रो महसुस भइरहेको छैन।’